Alfen
BizLine
CTEK
GYS
Mastervolt
Ratio
REMA
Tecmate
Telwin
Victron
Lijst met begrippen accu's, acculaden en electriciteit | N t/m Z
Begrippenlijst rond stroom en elektriciteit. Aangeboden door Acculaders.nl.
Zie ook: Veelgestelde vragen & antwoorden over accu's, acculaden, bijbehorende producten en systemen.
Klik voor begrippen A t/m M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
N
Netspanning
Netspanning is het 220-240 AC voltage van het vaste elektriciteitsnet. Met deze spanning uit het stopcontact laden en voeden gebruikers thuis en in reguliere bedrijfsomgevingen hun apparaten, accu’s en accessoires. De plusminus 230V wisselspanning voor kleinverbruikers staat ook bekend als het laagspanningsnet, als het vaste stroomnet, het vaste net of als het lichtnet.
Het voltage van 230 geldt in de meeste delen van Europa. Maar in andere delen van de wereld kan deze wisselspanning, evenals de netfrequentie (50-60 Hz), anders zijn. Zo is in de Verenigde Staten de netspanning geleverd door het elektriciteitsbedrijf 110-120 volt.
Neutronen
Protonen, neutronen en elektronen vormen de bouwstenen van een atoom. Daarmee is ook de neutron een subatomair. In de kern van de atoom bevinden zich de protonen en neutronen. Daaromheen bewegen zich de elektronen.
Een neutron is een deeltje zonder elektrische lading. De massa ervan is ongeveer gelijk aan de massa van een proton, die wél positief geladen is. De neutronen en protonen in de atoomkern zijn met elkaar verbonden via gluonen. Deze laatste heeft daarmee een ‘lijmfunctie’.
Er is één type atoomkern dat géén neutronen bevat: waterstof. Die kern bestaat namelijk alleen maar uit één proton. Alle andere atoomkernen bevatten wel (ook) neutronen.
Newton
Het symbool N van Newton betreft de eenheid van kracht, waaronder zwaartekracht. De definitie van de eenheid newton geeft de kracht weer die een massa van 1 kilogram een versnelling meegeeft van 1 m/s².
Een snelheid van 1 m/s komt overeen met het afleggen van 1 meter in 1 seconde. De eenheid m/s² is die van een toename van de versnelling per seconde. Neem 10 m/s². Dat geeft weer dat de snelheid elke seconde toeneemt met 10 meter.
Naamgever Isaac Newton was in de zeventiende eeuw een wis- en natuurkundige. Hij hield zich bezig met de wetten van de mechanica. Hij ontdekte de wetten van zwaartekracht en beweging die van toepassing zijn op alles wat massa heeft, op aarde en elders in het heelal.
Zijn wetten beantwoorden willekeurige vragen als: hoeveel kracht is er nodig voor het slaan van een tennisbal over een afstand van 80 meter? Hoeveel kracht zorgt voor het achteroverdrukkende gevoel, rijdend op een accelererende motor? Waarom rolt een sneeuwbal van een helling naar beneden, totdat deze op een vlak gedeelte stil blijft liggen?
Newton heeft met zijn wetten onder andere de volgende fenomenen inzichtelijk gemaakt:
- Om massa in beweging te laten komen, sneller te laten bewegen of langzamer te laten bewegen, is kracht nodig.
- Hoe zwaarder het object, hoe meer kracht het kost om dat project in beweging te brengen, te versnellen of te vertragen.
- Elke kracht heeft altijd óók een tegenovergesteld werkende kracht.
Een pijnlijk voorbeeld om het laatste duidelijk te maken, is een veel te hard opgepompte, zware voetbal die je de lucht in kopt. Door jouw kracht gaat deze versneld een richting op, maar ook jijzelf voelt duidelijk een kracht: de tegenkracht als automatische consequentie van jouw eigen kopactie.
NMC accu
Een NMC accu is een specifieke soort lithium-ion accu: voorzien van een kathode van de combinatie Nikkel, Mangaan en Kobalt. De NMC accu heeft een hoge energiedichtheid en dat gaat gepaard met een laag gewicht. Dit type batterij laadt efficiënt op en is goed bestand tegen lage temperaturen. De NMC accu gaat echter net iets minder lang mee dan andere lithium-ion accu’s zoals de LFP variant. Ook is de NMC batterij net iets minder brandveilig, omdat het wat minder bestand is tegen hoge temperaturen en piekstromen.
Nominaal voltage / nominale spanning
Het nominale voltage – de nominale spanning – van een elektrisch apparaat is een afgerond, vereenvoudigd getal dat aanduidt voor welke veelgebruikte, vaste systeemspanning dit apparaat toepasbaar is. De fabrikant maakt het apparaat zogezegd geschikt voor een bepaalde nominale spanningsklasse. Dit biedt direct een herkenbare referentie voor de koper en/of gebruiker in relatie tot de gewenste elektrische toepassing.
Het werkelijke voltage waarmee het apparaat veilig en naar behoren werkzaam zal zijn binnen het circuit met de aangeduide nominale spanning, zal hiervan enigszins afwijken. Een voorbeeld: een nieuw apparaat heeft bij de specificaties een nominale spanning van 240 volt. In werkelijkheid zal het werkzaam kunnen zijn op – bijvoorbeeld – 237,8 volt.
De nominale spanning van een elektrisch apparaat valt dus binnen een gecategoriseerd spanningsbereik waarbinnen dit apparaat betrouwbaar zal werken. De fabrikant zal hierbij normaal gesproken altijd rekening houden met een kleine spanningsveiligheidsmarge.
Nominale accucapaciteit
De nominale accucapaciteit (Ah) is het batterijvermogen zoals omschreven door de fabrikant. Met de nominale waarde duidt de fabrikant vereenvoudigd aan tot welke capaciteitsklasse de accu behoort. Dit biedt een snelle en herkenbare referentie voor de koper en/of gebruiker om een batterij met de juiste capaciteit te kunnen kiezen.
In de praktijk kan en zal echter vaak de werkelijk bruikbare accucapaciteit wat lager uitpakken. Dit is voornamelijk zo bij loodaccu’s zoals Gel en AGM, niet zozeer bij lithium batterijen. Bij eerstgenoemde accu’s treedt namelijk eerder energieverlies op. Bovendien houden deze bij gebruik altijd een restcapaciteit, ter bevordering van de levensduur.
O
Ohm
De stroom aan elektriciteit die zich beweegt door een geleider, heeft een bepaalde weerstand. Die weerstand in een elektrische verbinding drukt men uit in ohm. Het gebruikte teken voor ohm is Ω.
De Wet van Ohm definieert de samenhang tussen spanning / voltage (U of V), de stroomsterkte / ampèrage (I of A) en de weerstand (R).
De formule van de Wet van Ohm is als volgt:
Weerstand (R) = Spanning (U of V) / Stroomsterkte (I of A)
Een afgeleide hiervan is:
Stroomsterkte (I of A) = Spanning (U) / Weerstand (R)
Weet je het voltage en de weerstand? Dan kun je daarmee, met de Wet van Ohm, berekenen welk ampèrage / welke stroomkabel je nodig hebt.
In het verlengde van de wet van Ohm zijn er ook andere formules waarmee andere variabelen kunnen worden afgeleid. Zoals de hoeveelheid vermogen (P) uitgedrukt in watt. Aan de basis hiervan ligt deze formule:
I (A) = P / V
Daarbij is de benodigde (kabel)stroomsterkte (I of A, uitgedrukt in ampère) te berekenen aan de hand van het vermogen (P, uitgedrukt in wattage) en de spanning (V, voltage).
Kortom, voor beweging is energie nodig. Dat geldt voor een vliegtuig, voor water uit de kraan, en dat geldt ook voor bijvoorbeeld de stroom van elektriciteit, in de vorm van elektrisch geladen elektronen. De mate van elektrische weerstand, uitgedrukt in ohm, bepaalt hoeveel energie er precies nodig is om de stroom door de geleider te laten bewegen. Anders gezegd, de hoeveelheid ohm geeft aan in welke mate de geleider in staat is om de elektrische stroom te weerstaan. Dat heeft daarmee ook invloed op de spanning (ofwel, bij elektrische toepassingen, het voltage) en op de stroomsterkte (ofwel, bij elektrische toepassingen, het ampèrage).
Open klemspanning (Voc)
De open klemspanning wordt ook aangeduid als Voc: de afkorting van Voltage open circuit. Dit gaat om de maximale spanning die een zonnepaneel in potentie kan genereren, bij ideale omstandigheden en (nog) zonder belast te zijn. Het weten van de Voc is essentieel bij het koppelen met een laadregelaar of omvormer; bij het aanleggen van een zonnepaneelsysteem. De laadregelaar of omvormer moet de (totale) Voc (van de panelen) namelijk aankunnen, zodat het niet overbelast, oververhit en daarmee defect raakt.
P
Pluspool
De pluspool, ook wel positieve pool genoemd, is een cruciaal element van een elektrische bron zoals een batterij of een voedingsbron. In een gelijkstroomcircuit vertegenwoordigt de pluspool het punt waar elektronen naartoe stromen vanuit de negatieve pool. Daardoor ontstaat een elektrische stroom door het circuit om uiteindelijk apparaten van de benodigde stroom te voorzien. De pluspool van een batterij staat aangeduid met een plus-teken (+) en/of met de kleur rood. De minpool, waar elektronen vandaan komen, staat aangeduid met een min-teken (-) of met de kleur zwart.
Protonen
Een proton is onderdeel van een atoomkern en heeft een positieve elektrische lading. Naast protonen zitten er in de atoomkern ook neutronen. Deze laatste – neutronen – zijn níet geladen. Beide hebben een zo goed als dezelfde massa en ze zijn met elkaar verbonden via gluonen. Het aantal protonen dat zich in de atoomkern bevindt, bepaalt het atoomnummer dat kenmerkend is voor het betreffende element.
Q
R
Reactantie
Reactantie verwijst naar de weerstand die een wisselstroom (AC) ondervindt in een elektrische component die energie opslaat en teruggeeft, zoals een spoel (inductantie) of een condensator (capaciteit). Reactantie wordt gemeten in ohm (Ω), net als de elektrische weerstand.
Relais
Een Relais (Relay in het Engels) koppelt een kleine stuurstroom aan een grote stroom. Dit maakt het mogelijk om met een kleine schakelaar een of meerdere grotere stroomcircuits in- en uit te schakelen.
De elektromagnetische relais/schakelaar heeft maar een relatief kleine spanning nodig om een veel grotere spanning, van bijvoorbeeld een elektrisch apparaat, met ‘uit’ en ‘aan’ te bedienen. Het relais heeft daarvoor een spoel. Deze zorgt, al bij het initiëren van een relatief kleine, daarmee tevens veilige spanning, voor een elektromagnetisch veld. Bij het verwijderen van de spanning verdwijnt dit elektronische veld weer. Dat maakt van de relais een schakelaar, veelal een microschakelaar. Deze blijft vrij van de veel grotere spanning van het daarmee verbonden apparaat, maar is deze, voor het in- en uitschakelen toch ‘de baas’.
S
Spanning
Elektrische spanning (U of V van voltage) is de benodigde kracht om elektronen te laten bewegen in een stroomgeleider. Dit zorgt letterlijk voor (een) stroom en daarmee voor het opwekken van elektriciteit.
Elektrische spanning hangt direct samen met de stroomsterkte en elektrische weerstand, conform de volgende formule.
Spanning (U of V) = Stroomsterkte (I of A) x Weerstand (R)
Hoe lager de weerstand (Ohm, Ω), hoe meer de stroomsterkte van invloed is op de spanning, en vice versa.
Anders omschreven is spanning in elektriciteit het resultaat van de kracht en snelheid, en daarmee de druk waarmee elektronen elkaar door de stroomgeleider duwen.
Spanningsrail
Een spanningsrail is een platte metalen strip of holle buis van koper of ander stroomgeleidend materiaal. De spanningsrail geleidt de elektriciteit in een schakelbord, verdeelinstallatie of andere elektrische installatie. Hoe groter de diameter van de spanningsrail, hoe meer stroom er maximaal en veilig doorheen kan. Dit product is vergelijkbaar met een elektriciteitskabel, maar dan gemaakt van hard metaal waardoorheen de elektriciteit zich kan verplaatsen.
Spanningsrails worden gebruikt in zowel relatief kleine als in grotere systemen. Bij kleinere systemen is de doorsnede vaak slechts ongeveer een centimeter, en meestal betreft het dan de platte variant. Bij toepassingen waar flinke elektriciteitsstromen door moeten, is meestal sprake van de ronde, holle variant, met diameter die kan oplopen tot wel 15 centimeter.
De spanningsrail vormt vaak een verbindingspunt tussen accu(’s) en omvormer(s), of is – bij kleinere installaties – een centraal punt waarin verschillende DC kabels bij elkaar komen. In plaats van spanningsrail wordt ook wel gesproken over busbar.
Spanningsrimpel (rimpelspanning)
Rimpelspanning ontstaat wanneer bovenop een gelijkspanning (DC) sprake is van een kleine wisselspanning (AC). Bij het optreden van een spanningsrimpel is de gelijkspanning letterlijk niet helemaal vlak – en dus rimpelt het enigszins.
Neem bijvoorbeeld een gelijkrichter. Deze schakelt wisselspanning (AC) om naar een gelijkspanning (DC). En bij elektrische stroom dus wisselstroom naar gelijkstroom. Daarbij ontstaat rimpelspanning omdat de AC bron, via die gelijkrichter, de uitgaande DC spanning alleen op pulserende wijze zoveel mogelijk vlak kan (en zal) proberen te houden.
De hoogte van de rimpelspanning is bijvoorbeeld van belang bij het kopen van een acculader. Weliswaar levert de accu zelf altijd rimpelloze spanning, maar dit geldt niet altijd voor de lader. En hoe hoger de rimpelspanning, hoe sneller de accu aan vervanging toe is. Dit komt doordat de accu moet worden opgeladen met gelijkspanning, en niet met wisselspanning. Bovendien kan een spanningsrimpel leiden tot storingen van de aangesloten accessoires aan boord van het voertuig of vaartuig.
Shunt
Een shunt of stroomshunt is een weerstand waarover kleine spanningsverschillen kunnen bestaan. Omdat de weerstand van een shunt normaal gesproken laag is (dus met een lage eenheid ohm), is het mogelijk om met veel precisie de stroom in een elektrisch circuit te meten. Daarvoor is een aparte monitor nodig, die vervolgens de betreffende stroomwaarden weergeeft op een display. Zo’n monitor kan behalve digitaal ook monoloog zijn. De stroom die door de shunt gaat, veroorzaakt een bepaalde spanning ofwel een voltage. Door dat voltage te delen door de ohmse shuntwaarde, krijg je het ampèrage.
SLA
Een SLA (Sealed Lead Acid) accu is een grotere variant van de VRLA (Valve Regulated Lead Acid) accu. Net als een VRLA batterij is een SLA batterij een AGM of Gel loodzuur accu, voorzien van een overdrukventiel. Deze accu’s hebben een vast elektrolyt. Dat houdt in dat het gas dat ontstaat tijdens het laden, bestaande uit zuurstof en waterstof, zich vanzelf weer vormt tot water. Daarmee is bijvullen met accuzuur / gedestilleerd water niet nodig. De techniek van SLA gaat ook lekkage van elektrolyt tegen. Dit type accu heeft echter wel een (zelfsluitend) ventiel nodig. Ontstaat er door overladen onverhoopt teveel druk in de accu? Dan kan en zal het overtollige waterstofgas zo alsnog ontsnappen. Een ander voordeel van de SLA accu met ventiel is dat het binnenkomend zuurstof zal tegengaan.
Stroom
Elektrische stroom is de lading aan stroom die langs een bepaald punt van de stroomgeleider gaat, gemeten per eenheid van tijd.
Stroom ontstaat onder invloed van bewegende elektronen. De sterkte van de stroom (I of A) heeft de elektrische spanning (U of V) als stimulerende factor. Deze spanning is de benodigde kracht om elektronen te laten voortbewegen teneinde elektriciteit te genereren. Een beperkende factor voor stroom daarentegen is de elektrische weerstand (R): de mate waarin materie de stroom van elektriciteit kan weerstaan, uitgedrukt in Ohm (Ω).
De stroomsterkte hangt direct samen met de spanning en weerstand, volgens deze formule:
Stroomsterkte (I of A) = Spanning (U of V) / Weerstand (R)
Hierbij staat de A voor ampère: de eenheid van elektrische stroom. Deze eenheid zegt iets over de mate, grootte of sterkte van de elektrische lading. Deze laatste drukken we uit in Coulomb per seconde (C/s). Daarbij is 1A stroomsterkte gelijk aan 1C/s.
Stroomkring
Een stroomkring, ook wel elektrisch circuit genoemd, is een gesloten pad waarlangs elektrische stroom kan vloeien vanaf de voedingsbron. De stroom loopt door verschillende componenten of apparaten, en vervolgens terug naar de bron. Een typische stroomkring bestaat uit een spanningsbron zoals een batterij of een stopcontact, geleiders zoals draden of printplaten, en verschillende overige elektronische componenten. Denk bij de laatste aan weerstanden, condensatoren en schakelaars die de stroom beïnvloeden of regelen. Het ontwerp van de stroomkring kan gericht zijn op uiteenlopende apparaten en toepassingen. Van eenvoudige huishoudelijke schakelingen tot complexe elektronische systemen.
Stroomsterkte
Stroomsterkte, ook wel bekend als elektrische stroom, is een maat voor de hoeveelheid elektrische lading die per seconde door een geleider of circuit stroomt. Het wordt gemeten in ampère (A). Stroomsterkte is het resultaat van de beweging van elektronen door een geleidend materiaal in reactie op een elektrische spanning. Volgens de wet van Ohm, is de stroomsterkte recht evenredig met de spanning en omgekeerd evenredig met de weerstand van het circuit. Hoe hoger de stroomsterkte, hoe meer lading per seconde door het circuit, en hoe groter het effect op de geleiders; denk bijvoorbeeld aan warmteontwikkeling.
T
Thermische runaway
Een thermische runaway – of in volledig Engels: thermal runaway – is het verder escaleren van een chemische reactie, veelal bij oververhitting, overbelasting, kortsluiting of fysieke beschadiging. Dit kan bijvoorbeeld plaatsvinden in een lithium-ion batterij. Het ongecontroleerd ‘op hol slaan’ van die chemische reactie leidt dan tot nog meer warmte, een nog hogere temperatuur en daarmee ook weer tot nieuwe reacties. Zonder aanvullende maatregelen kan de thermal runaway ook overslaan naar aangrenzende accucellen, alwaar het proces zich andermaal zal versnellen. Uiteindelijk zal het leiden tot brand, explosie en/of het in zijn geheel defect raken van de batterij, ander apparaat of zelfs heel systeem.
Eén van de belangrijke preventieve maatregelen tegen thermische runaway is de mogelijkheid van warmteafvoer binnen het apparaat of het apparatensysteem.
Transformator
Een transformator is een elektromagnetische component dat een wisselspanning binnen een elektrisch circuit efficiënt en veilig omzet naar een hogere of lagere wisselspanning. Een veelgebruikte afkorting in Nederland is trafo. In België klinkt veelal de afkorting transfo.
Een transformator is een statisch, geïsoleerd product dat bestaat uit twee magnetische spoelen: de primaire en de secundaire spoel. Deze spoelen worden ook wel wikkelingen genoemd. Deze bestaan uit koperdraad, gewikkeld om een metalen kern. Via een wisselstroom in de primaire spoel ontstaat er een snel wisselend magnetisch veld dat zorgt voor inductiespanning in de secundaire spoel.
De primaire spoel wordt aangesloten op een bronspanning, waarna de secundaire spoel de omgezette stroom weer kan afleveren voor het gekozen doeleind. Daarbij is het aantal windingen van belang: is dit aantal in de secundaire spoel groter, dan is ook de uitgangsspanning evenredig hoger.
Er zijn transformatoren voor zeer uiteenlopende toepassingen. Eén van deze voorbeelden is de transformator die dienst doet als galvanische scheidingstrafo. Dit voorkomt elektrolytische corrosie bij aansluiting op de walstroom, omdat de trafo het boordnet gescheiden houdt van het walstroomnet.
U
USB
USB is de afkorting van Universal Serial Bus en is een standaard aansluitingspoort voor randapparatuur van pc’s, desktops, laptops en andere computers. Een USB is efficiënt qua snelheid en het universele gebruik ervan maakt een brede compatibiliteit mogelijk. Er zijn meerdere varianten van de Universal Serial Bus, zoals USB Type A, Type C, Micro USB en Apple lightning.
V
VA
De eenheid voltampère staat vaak vermeld onder de afkorting VA. Het geeft het vermogen aan dat geldt binnen een gelijkstroomcircuit (DC). Daarin staat het gelijk aan het vermogen uitgedrukt in watt. Bij een AC wisselstroomcircuit geeft VA echter het schijnbaar vermogen aan, hetgeen in dat geval meestal verschilt van het werkelijk vermogen (uitgedrukt in watt).
VA is de vermenigvuldiging van voltage en ampèrage. Deze meeteenheid van elektrisch vermogen is van meerwaarde ten opzichte van watt bij onzekerheden rond wisselspanning. Bij een AC circuit hangt het werkelijke vermogen (watt) namelijk af van het type aangesloten apparaat. Daarom is (ook) de vermelding van het vermogen uitgedrukt in VA relevant. Het zegt iets over hoeveel energie een apparaat verbruikt; uit het net of het elektrische circuit.
VLRA
Valve Regulated Lead Acid (VRLA) duidt op een ventiel-gereguleerde loodzuur accu. Kort gezegd is het een accu met een overdrukventiel. Dat kan een AGM accu zijn of een Gel accu. Beide zijn recombinatie accu’s, met vast elektrolyt. Dat houdt in dat het gas dat ontstaat tijdens het laden, bestaande uit zuurstof en waterstof, zich weer omvormt tot water. Daarmee is bijvullen met accuzuur / gedestilleerd water niet nodig. In dit type accu is echter wel een ventiel nodig. Dat beschermt voor als er door overladen teveel druk ontstaat in de accu. Via het zelfsluitende ventiel kan het overtollige waterstofgas dan ontsnappen. Daarnaast zal het ventiel van de VRLA accu eventueel binnendringend zuurstof tegengaan.
Voltage
Volt (V) is de afkorting van voltage. Het is de eenheid van elektrische spanning. De naam is afkomstig van Alessandro Volta, Italiaanse natuurkundige uit de achttiende eeuw. Behalve V is er voor Volt ook de afkorting U. Het voltage drukt de grootte uit van het potentiële energieverschil tussen twee aangesloten punten. Dit noemen we potentiaalverschil. Het zorgt ervoor dat elektronen via de geleider zich van het ene punt naar het andere punt – de ene pool naar de andere pool – kunnen verplaatsen. De hoogte van het voltage, en dus van het potentiaalverschil, is gebaseerd op een stroom van 1 ampère en vermogen van 1 watt.
Het voltage zorgt een mate van kracht om een benodigde stroom van elektriciteit te kunnen laten ontstaan. Hoe groter die kracht, hoe groter de snelheid, en hoe hoger de druk oftewel de elektrische spanning. Standaard in Nederland heeft het vaste stroomnet een voltage van 230.
W
Watt
Watt (W) is de eenheid van vermogen. Dat vermogen (P) gaat over de snelheid van energieoverdracht. Anders gezegd: het aantal watt geeft het tempo van de elektrische stroom aan. Het wattage van een apparaat geeft de hoeveelheid energie aan die het kan leveren per tijdseenheid. Daarmee is watt (W) nauw gerelateerd aan wattuur (Wh).
Bij een stroomcircuit geldt de volgende formule.
Watt (W)= volt (V) x ampère (A).
Een apparaat van 20 ampère dat werkt op 220 volt heeft dus een wattage van 4400.
Verder geldt dat een apparaat van 1 watt een verbruik heeft van 1 joule per seconde.
Wattpiek
De eenheid Wattpiek (Wp) is gerelateerd aan solar energie. Het geeft namelijk het vermogen aan dat een zonnepaneel maximaal kan leveren, onder de meest gunstige omstandigheden. Factoren die hierop invloed hebben zijn temperatuur, zonlichtsterkte, het aantal zonne-uren, de invalshoek van het zonlicht en de afmetingen van het paneel.
De genoemde factoren die helpen om het maximale vermogen van een zonnepaneel (de betreffende Wattpiek) te benutten, zijn op hun beurt weer afhankelijk van andere omgevingsfactoren. Denk aan de plek op aarde waar het zonnepaneel zich bevindt. Is dit in een land waar de gemiddelde temperatuur hoog is, het zonlicht extra sterk (zoals dicht bij de evenaar) en/of het gedurende een etmaal langer licht is? Dan zal het geleverde vermogen van het paneel hoger zijn dan elders.
Maar ook land-onafhankelijk zijn er factoren die de zonne-opbrengst kunnen doen stijgen. Om daarmee dus zo dicht mogelijk te komen bij het Wp van het paneel – ofwel de maximale opbrengst die het in potentie kan leveren. Denk aan de precieze ligging van het paneel op het dak. Ligt deze op het zuiden en onder een gunstige hellingshoek? Dan neemt de opbrengst toe, waarmee het daadwerkelijk bereiken van het Wp van dat paneel een stuk dichterbij komt.
Verder zijn er al opzichzelfstaande verschillen tussen de zonnepanelen zelf. Zoals het formaat en de kwaliteit van de cellen en het paneel an sich. Daarom is de aanduiding Wp ook relevant. Het zegt immers iets over de potentie van het paneel zelf. Logischerwijs zijn zonnepanelen met een hogere Wp normaal gesproken ook wat duurder.
Wp staat overigens in relatie tot de eenheid kWh. Een vermogen van 1 kWh wil zeggen: een verbruik van 1000 Watt gedurende een uur. In het Nederlandse klimaat staat 1 Wp ongeveer gelijk aan 0,8 tot 0,9 kWh per jaar. Stel, een zonnepaneel heeft een potentieel vermogen van 90 Wp. In dat geval zal deze in Nederland, op jaarbasis, zo’n 72 tot 81 kWh kunnen opleveren.
Weerstand
Elektrische weerstand (R) is de eigenschap van een materiaal die het vermogen van een elektrische stroom om door dat materiaal te stromen, beperkt. De meeteenheid hiervan is ohm (Ω).
Zie ook de Wet van Ohm: V (volt) = I (ampère) x R (weerstand in ohm).
Factoren die de weerstand beïnvloeden zijn:
- het soort materiaal (zo is bijvoorbeeld koper een uitstekende geleider omdat het een lage weerstand heeft, terwijl bijvoorbeeld rubber een hoge weerstand heeft en daaarom een goede isolator is);
- de lengte (de weerstand van een geleider is recht evenredig met de lengte ervan; een langere draad heeft een hogere weerstand);
- de dwarsdoorsnede (de weerstand is omgekeerd evenredig met de dwarsdoorsnede van de geleider; een dikkere draad heeft een lagere weerstand) en;
- de temperatuur (voor de meeste materialen neemt de weerstand toe bij toenemende temperatuur, al zijn er ook uitzonderingen zoals bijvoorbeeld halfgeleiders; daarbij neemt de weerstand juist af bij toenemende temperatuur.
X
Y
Z
Zekering
Een zekering bestaat meestal uit een metalen stroomdraad die zal smelten bij overbelasting, om daarmee de stroom te onderbreken en kortsluiting te voorkomen.
De zekering is onderdeel van de meterkast of van een apparaat. De smeltdraad beveiligt niet alleen tegen brand, maar beschermt ook apparatuur.
De capaciteit van de zekering moet zijn afgestemd op de elektrische installatie of het apparaat. Dusdanig dat deze tijdig zal smelten indien de toevoer van stroom / spanning voor de installatie of het apparaat te hoog wordt en deze daardoor stuk zou gaan.
Bij een te hoge stroomsterkte en daardoor oververhitting brandt de zekering door, hetgeen bij een groepenkast ook bekend staat als ‘de stoppen branden door’, ‘de stoppen springen’ en ‘de stoppen slaan door’.
Een zekering is er in meerdere varianten. De smeltzekering is de meest gebruikte en wordt gevormd door een stroomgeleidende draad. Deze bevindt zich in een omhulsel van glas, keramiek (porselein) of kunststof. Keramieke zekeringen zijn geschikt voor hogere ampères dan zekeringen van glas.
De draad die smelt bij te hoge temperatuur als gevolg van overspanning, onderbreekt de stroomkring. Daardoor ondervindt de installatie of het apparaat van de overspanning geen hinder. Heeft een smeltzekering eenmaal dienst gedaan dan is deze niet langer bruikbaar en daarmee aan vervanging toe.
Er zijn veel soorten zekeringen voor alle capaciteiten. Voorbeelden zijn onder meer steekzekeringen, ANL, MIDI, MEGA, Class T, keramische zekeringen, glaszekeringen, blokzekeringen, Japoto, Japval, Minioto, Maxioto en Mikroto zekeringen. Toepassingen zijn onder andere elektrische installaties, apparaten, machines, auto’s en andere voertuigen.
Naar alle soorten zekeringen.
