Haal een multimeter in huis!

• Geplaatst op 27 Februari 2025

Voor iedereen handig om in huis te hebben: de digitale multimeter. En duur hoeft dat niet te zijn (zie onze aanbieding). Hier lees je hoe en waarvoor een multimeter dienst kan doen.

Het eerste deel van de naam zegt het al: multi. Dit type meter duidt de mate van spanning, stroom én weerstand aan. Voor het meten van de spanning heeft dit product een voltmeter (V). Voor het meten van de stroom een ingebouwde ampèremeter (A). En voor het meten van de weerstand een ohm-meter (Ω). Daarnaast heeft een veelzijdige multimeter mogelijk óók de functies voor temperatuur, capaciteit, frequentie en het uitvoeren van diodetests.

Voor welke doeleinden gebruik je de multimeter?

Een multimeter heb je dus doorgaans nodig wanneer je de spanning, stroom of weerstand wilt meten. Er zijn genoeg voorbeelden uit de praktijk. Denk aan het meten van de batterijprestaties: staat er voor een goede werking ervan nog genoeg spanning op? Of neem een defect apparaat, waarvan je de oorzaak wilt achterhalen. Dan meet je met de multimeter de kabel door om te kijken waar waarschijnlijk het euvel ligt. De multimeter is, kortom, een instrument voor diagnose bij storingen op het vlak van elektriciteit.

Indeling in categorieën: CAT I, II, III en IV

De juiste multimeter kopen? Dan moet je weten waarvoor je dit instrument (zoal) nodig hebt. Voor welke voltages en stromen moet deze geschikt zijn? Welke piekspanning moet deze aankunnen? Om aan de hand hiervan de beste keuze te kunnen maken, zijn multimeters voorzien van een indeling in categorieën: CAT I, CAT II, CAT III en CAT IV.

Multimeter aanduidingen houden het volgende in:

CAT I: een multimeter die geschikt is voor deze categorie meet lage spanning en stroom. Denk aan alledaagse elektronische gebruiksvoorwerpen. Bijvoorbeeld de smartphone.

CAT II: deze multimeter-categorie duidt aan dat het instrument geschikt is voor meettesten op 230V (een fasig). Denk aan huishoudelijke apparaten die met een stekker verbonden zijn aan het vaste net.

CAT III: dit zijn de wat stevigere multimeters, bestemd voor 400V, driefasige elektrische installaties. Zoals licht industriële maar soms ook zwaardere huishoudelijke toepassingen.

CAT IV: is de multimeter ingedeeld in deze categorie? Dan is deze voornamelijk geschikt voor het testmeten van oorsprongspunten, hoofdaansluitingen en/of nutsvoorzieningen.

De meest gangbare multimeters vallen in categorie II of III.

Gebruik je een te lage categorie voor het doeleind van de meting en de zwaarte van het te meten voorwerp? Dan zal de zekering van de multimeter de werking ervan uitschakelen.

Multimeter: van naald naar digitaal

De eerste digitale multimeter kwam al op de markt eind jaren zeventig. Sindsdien verhuisde de losse analoge meter met naald – voor respectievelijk spanning, ampère en weerstand – meer naar de achtergrond. De huidige digitale elektronische meters zijn zeer betrouwbaar en nauwkeurig, en bieden de voordelen van 1) één gecombineerd apparaat met 2) aanvullende, geavanceerde functies.

Zo werkt de multimeter: uitleg over de onderdelen

Elke digitale multimeter werkt op detailniveau anders. Maar op hoofdlijnen is deze moderne en praktisch gezien onmisbare gadget als volgt te gebruiken, met behulp van de vaste onderdelen: het display, de draaischakelaar, snoeren en kabelingangen.

Draaischakelaar

Bijna elke digitale multimeter heeft een draaischakelaar. Deze stel je in op de primaire meetwaarde; zoals genoemd de grootheid ‘voltage’, ‘ampèrage’ of ‘weerstand’ - of andere functie. Met de draaischakelaar stel je ook het meetbereik in, evenals de maximaal te meten waarde.

Snoeren

De verbinding tussen de meter en het te meten object kan niet zonder gebruik te maken van een geïsoleerd geleidingssnoer. De multimeter heeft er twee: een zwarte en een rode. Deze zijn aan het uiteinde voorzien van meetpennen, voor het meten van de stroomkringen.

Het zwarte snoer hoort in de ‘negatieve’ zijde (de COM, op het meetinstrument zelf). Het rode (‘positieve’) snoer moet in de aansluiting van de te meten grootheid.

En verder: display en kabelconnecties

De digitale multimeter heeft een led-display. Daarop zijn de meetwaarden helder en nauwkeurig af te lezen. Ook heeft de meter vanzelfsprekend kabelingangen en bedieningstoetsen voor de diverse functies, afhankelijk van het merk, type en model.

Multimeter en de precisie van het resultaat: het aantal counts

De meetnauwkeurigheid is een belangrijke graadmeter voor de keuze en kwaliteit van het model dat je nodig hebt en kopen wilt. Deze precisie komt tot uiting in de resolutie. Let hier op de aanduidingen Counts (en soms ook Digits). Hoe hoger de resolutie of het aantal counts (maximaal 20.000), hoe nauwkeuriger. En dus hoe beter een miniem verschil in spanning (AC en DC), stroom (AC en DC) of weerstand (ohm-eenheid) kan worden vastgesteld.

Resolutie eenheden
Denk bij (heel) kleine resoluties aan het instellen op eenheden zoals 0,001 Hz (frequentie), 0,01 mV (gelijkspanning dan wel wisselspanning), 0,1 µA (gelijkstroom dan wel wisselstroom) en bijvoorbeeld 0,1 °C (voor de meetwaarden van de temperatuur).

Maximale instellingen voor zekering
Welke instelling de gebruiker nodig heeft – op hoog niveau of op microniveau – hangt af van het voorwerp en de reden van de meting. Moet er inzicht komen in de grote of juist in de heel kleine waardes? Hoe nauwkeurig hoe beter zou je zeggen. Dat klopt an sich, alleen schuilt hierin het gevaar dat de zekering doorbrandt bij overschrijding van de maximale waarde.

Een goede, niet te dure digitale multimeter

Een goede multimeter zoals bijvoorbeeld deze niet te dure helpt bij het opsporen van kortsluiting, slechte verbindingen en defecte componenten. De optie die te zien en te koop is via de voorgaande link, is veelzijdig en van een fatsoenlijk merk, en toch heel betaalbaar.

Goede multimeters met veel opties
Het meet de AC/DC spanning, AC/DC stroom, weerstand, frequentie, capaciteit en temperatuur. En eveneens de diode- en continuïteitstesten. En heeft extra’s zoals een zaklamp en rubberen behuizing. De genoemde goedkope multimeter is er voor CAT III (1000V) en IV (600V). Een andere, nog goedkopere want iets eenvoudigere multimeter voor CAT III (600V) meet 'alleen' de AC/DC spanning, AC/DC stroom, weerstand en capaciteit. Ook deze heeft een zaklamp én kan diode- en continuïteitstesten uitvoeren.

Benut het voordeel en haal een goedkope maar goede, veelzijdige multimeter in huis!