Alfen
BizLine
CTEK
GYS
Mastervolt
Ratio
REMA
Tecmate
Telwin
Victron
De betekenis van IP-codes / IP-klassen
Een goede bescherming tegen stof en vocht is belangrijk voor elk apparaat. Maar al helemaal als er elektriciteit aan te pas komt. Daarom zijn er IP-codes vastgelegd. Deze IP-klassen geven aan in welke mate de behuizing van een apparaat beschermd is tegen het binnendringen van 1) vaste voorwerpen zoals stof en 2) vloeistoffen zoals water.
De aanduiding IP is een afkorting. Namelijk van Ingress Protection, vrij vertaald naar het Nederlands: beschermingsgraad. Het is het International Electrotechnical Commission (IEC) dat de verschillende IP-codes heeft vastgelegd. Maar welke zijn er, en wat betekenen ze?
IP-code zegt veel over: veiligheid, betrouwbaarheid en duurzaamheid
Een IP-code – vaak ook IP-klasse genoemd – is vaak te vinden bij de specificaties van elektrische producten op deze site. Denk aan acculaders, druppelladers, omvormers, en vele andere apparaten die nauw verbonden zijn aan en met acculaden in het algemeen.
Daar is een goede reden voor. De IP-code zegt namelijk iets over ten eerste de veiligheid. Maar óók over de betrouwbaarheid én over de levensduur van het betreffende elektrische apparaat. Een toelichting hierop volgt aan het einde van dit artikel. Eerst zetten we de betekenis van de verschillende codes op een rij. Elk zo’n code bestaat uit twee cijfers.
De IP-code bestaat uit twee cijfers
Het is u vast al opgevallen: elke IP-code heeft twee cijfers. Ze betekenen het volgende:
- Het eerste cijfer geeft de mate aan van bescherming tegen vaste stoffen.
- Het tweede cijfer geeft de mate aan van bescherming tegen vloeistoffen.
Hoe hoger de IP-code, hoe meer, beter en specifieker de beschermingsgraad.
Het eerste cijfer: bescherming tegen vaste stoffen
Wat zijn vaste stoffen, in dezen? Het gaat bij IP-codes natuurlijk vooral om kleine tot heel kleine stoffen. Juist van het formaat dat normaal gesproken het apparaat zou kunnen binnendringen. Tenzij de behuizing ervan in meer of mindere mate hiertegen beschermt. De soorten stoffen waarover we het hier hebben, kunnen pluisjes zijn, zandkorrels, mini glaskorreltjes, en andere soorten minuscule deeltjes die we doorgaans benoemen als ‘stof’.
Dit zeggen de eerste cijfers van de IP-codes:
0 - Geen bescherming.
1 - Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 50 mm.
2 - Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 12,5 mm.
3 - Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 2,5 mm.
4 - Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 1 mm.
5 - Stof-beschermd (beperkte indringing van stof toegestaan).
6 - Stofdicht (geen stofindringing).
Het tweede cijfer: bescherming tegen vloeistoffen
Wat zijn vloeistoffen, in dezen? Het gaat hier bij de IP-codes vanzelfsprekend veelal over water – en daarmee druppels, damp en vocht. Het elektrische apparaat kan bestand zijn tegen volledige onderdompeling in water of bijvoorbeeld tegen spatwater of condens. Naast water zegt het tweede cijfer van de IP-code natuurlijk ook iets over andere vloeistoffen, zoals bepaalde drank. Dit staat los van de overige schadelijke effecten die bepaalde soorten vloeistoffen kunnen hebben – van bijvoorbeeld cola tot vele soorten olie.
Dit zeggen de tweede cijfers van de IP-codes:
0 - Geen bescherming.
1 - Bescherming tegen druppelend water (verticaal vallende druppels).
2 - Bescherming tegen druppelend water wanneer gekanteld tot 15 graden.
3 - Bescherming tegen gesproeid water onder een hoek tot 60 graden.
4 - Bescherming tegen opspattend water uit elke richting.
5 - Bescherming tegen waterstralen (spuiten) uit elke richting.
6 - Bescherming tegen krachtige waterstralen.
7 - Bescherming tegen tijdelijke onderdompeling in water (tot 1 meter diep).
8 - Bescherming tegen langdurige onderdompeling in water (meestal aangegeven door de fabrikant met specifieke omstandigheden).
9 - Bescherming tegen krachtige hogedruk waterstralen en stoomreiniging.
Dit zijn bekende voorbeelden van IP-codes
De onderstaande drie IP-codes komen veel voor bij elektrische apparaten, zoals acculaders, omvormers en druppelladers. Daarnaast zijn er veel meer samengestelde IP-classificaties.
IP67: dit betekent dat het apparaat stofdicht is (6) en bestand tegen onderdompeling in water tot 1 meter diep gedurende een bepaalde tijd (7).
IP54: dit betekent dat het apparaat stof-beschermd is (5) en beschermd tegen opspattend water uit elke richting (4).
IP68: dit betekent dat het apparaat volledig stofdicht is (6) en bestand tegen langdurige onderdompeling in water onder door de fabrikant gespecificeerde omstandigheden (8).
De IP-code: relevant bij aankoop apparaat in relatie tot plaats en soort gebruik
We gaven het al aan: IP-codes en hun betekenis zijn zeer relevant in relatie tot voornamelijk de veiligheid, de betrouwbaarheid en de duurzaamheid / levensduur van een apparaat.
Voor zowel consument als professional is de aangegeven IP-klasse een belangrijke specificatie, en soms (mede-)bepalend voor het wel of niet aanschaffen van dat apparaat. Die beslissing hangt natuurlijk rechtstreeks samen met het soort gebruik van dat apparaat, en in welke omgevingsomstandigheden de koper verwacht er gebruik van te gaan maken.
Toelichting op het aspect veiligheid
Acculaders en andere stroomproducten worden vaak gebruikt in stoffige omgevingen. Zonder adequate bescherming kunnen deze daardoor defect raken. Dat kan leiden tot veiligheidsrisico's zoals kortsluiting of brand.
Water kan elektrische componenten kortsluiten, en dat kan leiden tot elektrische schokken, brand of ontploffing, vooral in apparaten met hoge stroomsterktes.
Toelichting op het aspect betrouwbaarheid
Stof kan interne componenten aantasten. Daardoor verminderen de prestaties van de apparatuur.
Toelichting op het aspect duurzaamheid en levensduur
Apparaten met een hogere IP-code zijn beter beschermd tegen de elementen. Dat betekent dat ze langer meegaan en minder vaak aan vervanging toe zijn. Dit is vooral belangrijk voor stroomproducten die regelmatig onderhevig zijn aan zware omstandigheden. Dat geldt zeker voor acculaders en druppelladers: deze doen vaak dienst in voertuigen of buitenruimtes waar ze blootgesteld kunnen raken aan bijvoorbeeld regen, sneeuw of een hoge luchtvochtigheid.
Kortom
De IP-code is van wezenlijk belang voor een elektrische (laad)apparaat dat onderhevig kan zijn aan omgevingsfactoren zoals water, vocht en stof. De IP-code geeft aan in welke mate de behuizing van het apparaat hiertegen bestand is, met het oog op veiligheid (voor de gebruiker), betrouwbaarheid en levensduur van dat product. Vind op deze pagina de verschillende IP-codes die er zijn en wat de precieze betekenis van elk van die codes is!
TIP: Acculaders.nl heeft ook een pagina met een mooi overzicht van waterdichte acculaders.
