Salderingsregeling zonnepanelen
Actuele informatie over de salderingsregeling voor zonnepanelen en de stand van zaken met betrekking tot de (voorgenomen) stapsgewijze afschaffing ervan. Officiële info van de Tweede Kamer. Aangevuld met het antwoord op de vraag of investeren in zonnepanelen rendabel blijft, al dan niet in combinatie met een energieopslagsysteem voor thuis.
UPDATE 16 mei 2024. In het hoofdlijnenakkoord van coalitiepartijen PVV, VVD, BBB en NSC staat dat de salderingsregeling alsnog (in één keer) wordt afgeschaft; per 1 januari 2027. Dat brengt ruim 600 miljoen aan overheidsinkomsten op. Dit plotselinge nieuws staat lijnrecht tegenover de berichtgeving van februari 2024. Toen luidde het nieuws dat, na een beslissende stem vanuit de Eerste Kamer, de salderingsregeling niet wordt afgebouwd, ondanks de wens van het kabinet Rutte IV dat daarvoor een termijn tot 2031 voor ogen had.
Die beslissing van de Eerste Kamer kwam onder meer tot stand via PVV en BBB, de nieuwe regeringspartners. Desondanks staat dus in het hoofdregeerakkoord dat de regeling alsnog (en zelfs vervroegd en in één keer) eindigt, per 1 januari 2027.
Deze beslissing leidt tot verbolgen reacties, vooral onder particulieren en bedrijven die juist recentelijk hebben geïnvesteerd in zonnepanelen. Overigens staat de beslissing van het in één keer, vervroegd afschaffen van de salderingsregeling niet in de hoofdtekst van het onderhandelaarsakkoord, maar in de zogeheten budgettaire bijlage. Mede daardoor blijven tegenstanders hoop houden op alsnog een herziening van dit besluit. Lees: alsnog de keuze maken voor een geleidelijke afschaffing, mogelijk ook gericht op een latere datum.
Gaat de afschaffing echter nu inderdaad al versneld door? Dan ontstaat er ook meer reden tot het overwegen van het aanschaffen van een thuisaccu. Daarmee is zelf opgewekte zonnestroom namelijk ook op een later moment inzetbaar; voor eigen, huishoudelijk gebruik.
UPDATE 13 februari 2024. Het afbouwen van de salderingsregeling voor zonnepanelen gaat ook de komende jaren NIET door. De fractie van GroenLinks-PvdA in de Eerste Kamer heeft tegen de afbouw van deze solar stimuleringsregeling een doorslaggevende tegenstem gegeven.
De wens om de salderingsregeling af te bouwen komt grotendeels voort uit de toename van derving van belastinginkomsten. Dit komt doordat de salderingsregeling blijft groeien in populariteit. De staat ziet aan deze ‘subsidie’ een bedrag gekoppeld van ongeveer 2,8 miljard euro tot en met 2031, gevolgd door een bedrag van ongeveer 700 miljoen euro per jaar.
Een ander argument van de voorstanders van afbouw, is dat de investering in zonnepanelen steeds sneller terug te verdienen is. Nog een andere overweging is dat de salderingsregeling steeds oneerlijker uitpakt voor mensen zónder zonnepanelen. Dit laatste komt doordat energieaanbieders door de salderingsregeling te maken krijgen met hogere kosten, en deze kosten berekenen zij aan hun klanten door, ook aan die zonder panelen.
De argumenten tégen de afbouw van de regeling zijn onder andere gerelateerd aan het feit dat de huursector nog achterloopt met het plaatsen van zonnepanelen. Ook zijn er twijfels over de terugverdientijd. Bovendien, en al met al, willen de tegenstemmers van het afbouwen eerst nog van minister Jetten concretere, verder uitgewerkte alternatieven zien voor deze (voorlopig dus nog wel blijvende) salderingsregeling.
UPDATE 6 februari 2024. De Eerste Kamer gaat in debat over de voorgestelde, geleidelijke afschaffing van de salderingsregeling. Het voorstel houdt een geleidelijke afschaffing ervan in, vanaf 2025 naar nul in 2031. De Eerste Kamer lijkt echter niet te gaan instemmen met dit plan.
Er lijkt in de Eerste Kamer geen meerderheid te zijn, melden bronnen, aangezien BBB, GroenLinks-PvdA, PVV, SP en JA21 tegen de afschaffing zijn. Zij willen het investeren in zonnepanelen zoals op de huidige manier blijven stimuleren, zeker zolang er nog geen vervangende vormen van subsidie en/of andere gunstige voorwaarden voor in de plaats zijn.
Sneuvelt het plan voor de afbouw van de salderingsregeling? Dan krijgen eigenaren van zonnepanelen ook in de komende jaren subsidie voor zelf opgewekte zonnestroom die zij niet zelf gebruiken, maar terugleveren.
De reden waarom minister Jetten van Klimaat en Energie de salderingsregeling wil afschaffen, is onder meer dat zonnepanelen goedkoper zijn geworden. Bovendien betalen mensen zónder panelen nu teveel mee aan deze subsidie, beargumenteert hij. Energieleveranciers berekenen namelijk een groot deel van de kosten door aan hun klanten; kosten omdat er steeds vaker een overschot aan – daarmee goedkope – zonnestroom is, terwijl de winterstroom die zij gesaldeerd moeten leveren wél veel kost. Deze kosten berekenen zij overigens direct dan wel indirect door, zoals via een post ‘terugleverkosten’, een verhoogd vastrecht of lagere kortingen.
De stemming in de Eerste Kamer hierover is op 13 februari 2024.
UPDATE 7 februari 2023. De stand van zaken over de salderingsregeling per 7 februari 2023: de Tweede Kamer heeft gestemd over het wetsvoorstel voor geleidelijke afschaffing daarvan.
De Tweede Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel voor afbouw van de salderingsregeling. De Eerste Kamer zal hierover nog definitief moeten beslissen alvorens de wet kan worden aangenomen, op een nader te bepalen datum. Tegengas voor de afbouw is er nog van politieke partijen als PvdA, GroenLinks, PVV en SP, evenals van organisaties als Vereniging Eigen Huis, Woonbond, Aedes, VNG en de Consumentenbond. Zij benadrukken het belang van het allereerst in kaart brengen van een goed alternatief voor de regeling. Zo willen zij eerst een langjarige visie voor het stimuleren zonnestroom opwekken op het dak. De belangenorganisaties willen toewerken naar een maximale gemiddelde terugverdientijd van de zonnepanelen van zeven jaar én een blijvend aantrekkelijke vergoeding voor teruglevering.
UPDATE 7 februari 2023. De stand van zaken over de salderingsregeling per 7 februari 2023: de Tweede Kamer stemt op deze datum over het wetsvoorstel voor geleidelijke afschaffing daarvan.
Nieuwe UPDATE 31 januari 2023. De stand van zaken over de salderingsregeling per 31 januari 2023: de Tweede Kamer heeft de stemming over het wetsvoorstel voor de afschaffing van de salderingsregeling uitgesteld tot dinsdag 7 februari 2023.
UPDATE 31 januari 2023. De stand van zaken over de salderingsregeling per 31 januari 2023: de Tweede Kamer stemt over het wetsvoorstel voor geleidelijke afschaffing daarvan.
UPDATE 17 januari 2023. De stand van zaken over de salderingsregeling voor zonnepanelen is als volgt. De Tweede Kamer debatteert over de gefaseerde afschaffing ervan in de Tweede Kamer, met minister Jetten van Klimaat en Energie. Voorstanders van het plan om de salderingsregeling af te bouwen, vinden dat de regeling eigenlijk te succesvol is en daardoor onrechtvaardig uitpakt.
Zij willen een (gefaseerde) afschaffing omdat huishoudens zonder zonnepanelen, veelal huurders en/of minder kapitaalkrachtige mensen, meebetalen aan het voordeel van woningeigenaren die wél kunnen investeren in zonnepanelen. Bovendien zijn zonnepanelen door de gestegen energieprijzen inmiddels veel sneller terugverdiend.
Geleidelijke afschaffing?
Kort en krachtig gaat het om het volgende. Woningeigenaren die met hun zonnepanelen stroom opwekken en die tegen een lage prijs terugleveren aan het vaste net, hebben het recht om tegen datzelfde lage tarief weer dezelfde hoeveelheid stroom te gebruiken. Ook al is dat op een moment waarop het actuele stroomtarief eigenlijk (veel) hoger is. Vandaar het feit dat de belastingbetaler, ook degenen zonder zonnepanelen, daaraan meebetaalt. Iets waaraan het nieuwe wetsvoorstel, zoals gememoreerd, gestaag een einde moet maken.
Per eind januari 2023 is er echter nog discussie over dit voorstel van geleidelijke afschaffing.
Tweede Kamer
Meer daarover leest u op deze webpagina van de Tweede Kamer, de bron van bovenstaande informatie.
Over de salderingsregeling
Verderop deze pagina leest u wat de salderingsregeling is.
Afbouwen salderingsregeling: vanaf 2025 tot aan 2031
Het plan om de salderingsregeling voor mensen met zonnepanelen geleidelijk af te bouwen, betreft particulieren en gebruikers binnen het midden- en kleinbedrijf (MKB). Minister Jetten wil de voordelen binnen de salderingsregeling vanaf 2025 tot aan 2031 stapsgewijs afbouwen van 100% naar nul. De Tweede Kamer gaat hierin echter nog niet zonder meer mee. Genoemde argumenten: het is onrechtvaardig om de afschaffing ook voor bestaande gevallen te laten gelden, en er moeten eerst ook andere maatregelen komen. Denk bij dit laatste aan een inhaalslag voor het aantal zonnepanelen op huurwoningen. Of aan een beter plan om de opgewekte zonnestroom nog slimmer en decentraal in te zetten.
Andere zaken die in het Tweede Kamer debat van januari 2023 besproken zijn:
- Een vaste vergoeding – 80% van het kale leveringstarief – aan consumenten met zonnepanelen voor teruggeleverde stroom, op het moment dat saldering niet meer mogelijk is.
- Stimuleren om energie op te slaan in onder andere thuisbatterijen (zie ook uitleg over de verschillende soorten energiesystemen)
Van 100% in 2024 jaarlijks stapsgewijs naar 0% in 2031
Van de voorgenomen afschaffing van de salderingsregeling is al voor het eerst gerept in 2017. Het inmiddels geactualiseerde plan is om salderen nog tot en met 2024 voor 100% mogelijk te maken. In 2025 en 2026 is salderen nog maar voor 64% toegestaan. In 2027 daalt dit percentage naar 55. In 2028 gaat het nog maar om 46%, in 2029 om 37% en in 2030, het laatste jaar waarin salderen nog mogelijk is, is het salderingspercentage gedaald tot 28%. Vanaf het jaar 2031 is de salderingsregeling geheel afgeschaft, naar het percentage van nul. Dit geldt voor zowel huidige eigenaren van zonnepanelen als voor nieuwe investeerders hierin.
Vergoeding
Vanaf 2031 is, volgens het wetsvoorstel, salderen dus helemaal niet meer mogelijk. Wel ontvang je dan nog een vergoeding voor elke, niet-gesaldeerde kWh aan stroom. De hoogte van dat tarief hangt mede af van de energieleverancier, maar komt ongeveer neer op 9 cent per kWh.
De salderingsregeling voor zonnepanelen: wat houdt dit in?
De salderingsregeling is officieel in 2004 ingevoerd. Het moest en moet mensen stimuleren om zonnepanelen te plaatsen op het dak van hun woning. De regel houdt in dat mensen die zelf zonnestroom opwekken en deze energie terugleveren aan het net, op een ander moment tegen een gunstig tarief die hoeveelheid geleverde stroom weer terug mogen nemen. Dat zit (meestal) zo: de woningeigenaar met zonnepanelen levert overdag de stroom aan het net, op het moment dat het tarief laag is. Dat geeft hun het recht om tegen datzelfde lage tarief weer stroom van het vaste net af te nemen, op momenten waarop het actuele stroomtarief veel hoger is. Ofwel, je mag dankzij de salderingsregeling de geleverde stroom wegstrepen tegen de stroom die je weer afneemt van het energiebedrijf, tegen het lage kWh-tarief. Lever je méér zonnestroom aan het net dan dat je afneemt? Dan pakt, wat betreft het verschil, het voordeel per kWh iets lager uit. Hoeveel precies hangt af van het energiebedrijf.
Automatische teruglevering, jaarlijkse verrekening
Het terugleveren van, op enig moment, de overtollige stroom aan de energieleverancier gebeurt automatisch. Die leverancier moet volgens de wet deze extra geleverde stroom verrekenen – salderen – met je verbruik, zoals beschreven, op jaarbasis. Dit staat los van de vaste kosten voor het gebruik van het vaste net. Voor het kunnen terugleveren en salderen is een geschikte, slimme energiemeter nodig.
Wel/niet zonnepanelen kopen na afschaffing van de salderingsregeling?
Het is een logische vraag: blijft investeren in zonnepanelen, voor particulier en MKB, ook na de afschaffing van de salderingsregeling lonend? En zo ja, in hoeverre? In elk geval geldt dat hoe eerder je nog nieuwe zonnepanelen aanschaft, des te meer je nog van salderen kunt profiteren. Zoals vermeld op deze pagina, neemt het toegestane salderingspercentage immers vanaf 2025 en tot en met 2030 / tot aan 2031 elk jaar aanzienlijk af.
Maar hoe zit het vanaf 2031? De Rijksoverheid verwijst hiervoor naar de website van Stichting Milieu Centraal. Daar staan meerdere rekenvoorbeelden. De Stichting concludeert dat investeren in zonnepanelen hoe dan ook een goed idee blijft. De terugverdientijd neemt bij het ontbreken van de mogelijkheid van salderen logischerwijs toe, maar dit verschil is redelijk marginaal, zo geeft althans Milieu Centraal aan. Hun conclusie: nog los van het duurzaamheidsvoordeel blijft het leggen van zonnepanelen op je dak aantrekkelijk.
Afschaffen salderingsregeling stimuleert opslag van zelf opgewekte zonnestroom
Bij het minder worden en uiteindelijk afschaffen van de salderingsregeling komt ook een andere optie meer in beeld: het installeren van een thuisenergiesysteem met opslagaccu. De zelf opgewekte zonnestroom die niet langer volledig gesaldeerd kan worden, sla je dan op in een accessoire-accu. Van daaruit verbruik je zelf méér van de beschikbare zonne-energie, veelal ook op een ander moment dan waarop deze energie zelf is opgewekt. Daarvoor is natuurlijk wel de aanleg van een intern stroomsysteem nodig, zoals een Energy Storage System (ESS). Dit vergt eveneens een investering, zoals de aankoop van een thuisaccu en omvormer. Op Acculaders.nl staan verschillende, complete solar systemen, off-grid systemen en energieopslagsystemen voor thuis en bedrijf uitvoerig beschreven.
De mate waarin een dergelijke ESS rendabel is, hangt naast een eigen kosten-batenanalyse ook af van eventuele subsidies. Zo is in België de afbouw van de salderingsregeling al eerder in gang gezet en gelden of golden daar subsidies voor de aanschaf van een thuisaccu.
Subsidies
Op deze webpagina van de Rijksoverheid is meer informatie te vinden over diverse andere regelingen dan alleen de salderingsregeling, om zonne-energie te stimuleren. Denk aan de Subsidieregeling coöperatieve energieopwekking (SCE), de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE++) en de Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE), veelal voor het midden- en kleinbedrijf. Die regelingen dragen bij aan het doel om in Nederland in 2030 minstens 35 terawattuur (TWh) duurzame energie op te wekken met zonne- en windenergie op land.